Bệnh thống phong là bệnh gì? Cách phòng tránh hiệu quả

Bệnh thống phong là bệnh gì? Bệnh thống phong còn có tên gọi khác của bệnh gút, xảy ra khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao. Chúng tích tụ, kết tủa thành các tinh thể muối urat sắc nhọn hình kim loại tại các khớp, gây nên tình trạng viêm sưng khớp.

Theo Đông Y thống phong là thuộc thể phong thấp nhiệt mà nguyên nhân là do khí huyết suy yếu, kém lưu thông, gây nghẽn tắc kinh lạc, sưng tấy, đau nhức các khớp, từ đó dẫn đến việc vận động, di chuyển khó khăn..

Còn theo y học hiện đại thì cho rằng bệnh gout là do lượng acid uric trong máu tăng cao. Khi nồng độ acid lớn nó sẽ tích tụ và kết tủa thành những tinh thể muối urat tại các khớp, sụn, xương và một số tổ chức khác gây ra các cơn đau nhức dữ dội. Các cơn đau có thể kéo dài 2 – 3 ngày thậm chỉ 7- 10 ngày tuy nhiên sau đó các dấu hiệu viêm sưng sẽ mất hẳn cho tới một thời gian dài sau đó. Tuy nhiên nếu không điều trị kịp thời các cơn đau ngày càng kéo dài hơn và có thể trở thành mạn tính, gây suy thận biến dạng khớp và tàn phế suốt đời.

1 Bệnh thống phong là bệnh gì? Nguyên nhân dẫn đến bệnh thống phong

Bệnh thống phong xuất hiện do rối loạn chuyển hoá purin trong thận, ức chế quá trình lọc bỏ axit uric trong máu. Nguyên nhân chính gây nên tình trạng này là do bạn thường xuyên tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa puri như ( nội tạng động vật, hải sản..vv) , . Người càng tiêu thụ nhiều purin sẽ càng có nguy cơ cao mắc bệnh gút hay bệnh thống phong.

– Lối sống thường uống nhiều chất có cồn , sử dụng quá nhiều bia rượu . Uống nhiều nghĩa là hơn hai cốc ở nam và một cốc ở nữ mỗingày. Nếu thể trọng tăng cao hơn cân nặng lý tưởng 15kg cũng làm tăng nguy cơ bệnh thống phong .

– Người mắc bệnh thận , có tiền sử huyết áp cao , béo phì cũng có khả năng nguy cơ mắc bệnh thống  phong .

– Gen di truyền. Một phần tư số bệnh nhân bị Thống phong  có tiền sử gia đình bệnh này

– Tiêu thụ thực phẩm , thức ăn chứa nhiều purin , nhiều chất đạm

– Mắc các bệnh về chuyển hóa như: đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid…

– Một số thuốc như lợi tiểu thiazide (một thuốc điều trị tăng huyết áp bằng cách làm giảm lượng muối và nước trong cơ thể), aspirin liều thấp và cyclosporine (một thuốc sử dụng cho những người được ghép mô để chống thải loại mảnh ghép). Hóa trị liệu trong một số bệnh như ung thư làm hủy diệt tế bào và phóng thích một lượng lớn purin vào máu.

2 Triệu chứng bệnh thống phong

Bệnh thống phong là bệnh đặc trưng bởi những cơn đau đột ngột vào ban đêm hoặc sáng sớm lúc thức dậy  thường là ở khớp ngón chân cái. Trong nhiều trường hợp, bệnh có thể không có dấu hiệu ban đầu. Các biểu hiện chỉ rõ ràng khi người bệnh đã vào giai đoạn cấp hoặc mãn tính.

Các triệu chứng chính bao gồm:

– Vùng quanh khớp ấm lên, người bệnh có thể sốt nhẹ.

– Màu vùng khớp chuyển sang màu bóng đỏ.

– Khớp sưng tấy, đau dữ dội.

– Chỉ cần đụng nhẹ cũng cảm thấy rất đau.

Các biểu hiện của bệnh thống phong có thể kéo dài vài giờ trong một vài ngày. Tuy nhiên, với những trường hợp nặng, cơn đau có thể kéo dài vài tuần. Khi không được điều trị thường xuyên, các triệu chứng có thể nặng nề hơn và dẫn đến bị tàn phế .

3 Các giai đoạn của bệnh thống phong

Bệnh thống phong được chia làm 3 giai đoạn . Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm sẽ giúp việc điều trị của bạn đạt được hiệu quả tốt nhất :

– Giai đoạn khởi phát : Axit uric trong máu đã tăng vượt ngưỡng an toàn nhưng chưa gây ra những triệu chứng cụ thể tại các khớp.

– Giai đoạn tiến triển: Nồng độ axit uric đã ở mức rất cao dẫn đến hình thành các tinh thể hình mũi kim ở các khớp ngón chân. Bạn sẽ cảm thấy đau khớp nhưng cơn đau không kéo dài, không dữ dội. Một thời gian sau, sẽ xuất hiện các triệu chứng khác của bệnh gout với cường độ và tần suất ngày càng gia tăng.

– Giai đoạn nặng: Axit uric tấn công vào nhiều khớp. Xuất hiện các u cục nổi dưới da. Tình trạng này sẽ làm bạn bị đau nghiêm trọng hơn phá hủy sụn.

Phương pháp chuẩn đoán bệnh thống  phong

Bệnh thống phong được đáng giá rất khó để chuẩn đoán bởi triệu chứng giống với nhiều căn bệnh khác , đặc biệt là bệnh về xương khớp . Để biết bạn có bị bệnh thống phong hay không, bác sỹ sẽ tiến hành khám lâm sàng , xét nghiệm nồng độ axit uric trong máu .

Tuy nhiên , không phải ai bị tăng axit uric cũng có thể bị bệnh gút .Cách chắc chắn nhất để chuẩn đoán bệnh gút là chọc hút dịch ở khớp để kiểm tra xem có tinh thể muối urat hay không.

4 Các xét nghiệm chuẩn đoán bệnh thống phong

 4.1 Chụp CT

Loại chuẩn đoán hình ảnh này có thể phát hiện sự hiện diện của các tinh thể urat trong khớp , ngay cả khi không có đợt viêm cấp tính . Xét nghiệm này không được sử dụng thường xuyên trong lâm sàng bởi chi phí cao và không phải cơ sở y tế nào cũng trang bị sẵn .

 4.2 Siêu âm

Siêu âm cơ xương có thể phát hiện các tinh thể urat trong khớp hoặc trong một tophi

4.3 Chụp X- quang

X- quang Khớp có thể hữu ích trong việc chuẩn đoán loại trừ các nguyên nhân khác gây viêm khớp .

4.4 Xét nghiệm máu

Định lượng nồng độ axit uric và ceatinin trong máu thường được chỉ định mặc dù kết quả xét nghiệp có thể không giúp chuẩn đoán xác định . Vì một số người có nồng độ axit uric máu cao , nhưng không bao giờ có cơn gút cấp . Và một số người có dấu hiệu và triệu chứng của bệnh gút , nhưng nồng độ axit uric trong máu hoàn toàn bình thường .

4.5 Xét nghiệm dịch khớp

Bác sĩ có thể sử dụng kim để hút chất lỏng từ khớp đau của bệnh nhân và soi dưới kính hiển vi để tìm tinh thể urate.

5 Làm thế nào để phòng tránh bệnh thống phong?

Thay đổi lối sống không thể điều trị bệnh thống phong , nhưng rất hữu ích để hỗ trợ điều trị. Các biện pháp sau giúp giảm và ngăn ngừa triệu chứng :

5.1 Ăn nhiều thức ăn giàu kali

Kali là một khoáng chất rất tốt cho cơ thể nó được chứng minh là có thể giúp loại bỏ lượng acid uric ra khỏi cơ thể và phòng tránh bệnh thống phong một cách hiệu quả. Kali có nhiều trong những thực phẩm như đậu lima, đào khô, dưa đỏ, cải bó xôi đã qua chế biến, hoặc vỏ khoai tây nướng chín.

5.2 Uống ít nhất 8 cốc nước mỗi ngày

Bệnh thống phong hay bệnh gout là do lượng acid uric tăng cao trong cơ thể. Do đó việc uống nhiều nước sẽ giúp quá trình thải loại acid này qua đường nước tiểu sẽ nhanh hơn. 8 cốc nước mỗi ngày là tương đương với khoảng 2 lít nước, bổ sung đầy đủ sẽ giúp giảm nguy cơ bị bệnh thống phong.

5.3 Ăn thức ăn chế biến từ các loại ngũ cốc và hoa quả

Hãy tăng cường ăn tinh bột được làm từ các loại hạt, bánh mì nâu, rau xanh, và hoa quả. Thêm vào đó là hạn chế hạn chế ăn bánh mì trắng ngọt, bánh các loại và kẹo để giúp phòng bệnh thông phong một cách hiệu quả nhất.

Giảm béo duy trì cân nặng hợp lý bằng cách giảm cân từ từ giúp giảm nồng độ acid uric máu, đồng thời giảm bới sự chịu đựng sức nặng của các khớp. Tuy nhiên không nên nhịn đói để giảm cân nhanh vì như vậy lại càng làm tăng acid uric máu.

Tránh ăn quá nhiều đạm động vật. Đây là nguồn chứa nhiều purin. Các thực phẩm chứa nhiều purin như tạng động vật cá trồng, cá trích, cá thu,…các loại thịt, cá, gia cầm chứa ít purin hơn.

Thường xuyên vận động cơ thể, tập thể dục thể thao và chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp đẩy lùi bệnh thống phong, hạn chế cơn đau tái phát,tất cả các hoạt động thể chất đều tốt cho cơ thể con người và giảm nguy cơ mắc bệnh thống phong. Tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe mà bạn có thể chọn một hình thức vận động thích hợp. Đó có thể là những môn vận động nhẹ nhàng thôi nhưng nếu thực hiện đều đặn thì sẽ giúp giảm nguy cơ bị bệnh thống phong rất cao.

5.4 Uống cà phê đã lọc hết thành phần caffeine

Bạn có thói quen uống cà phê mỗi ngày, song hãy thực hiện thói quen này với một ly cà phê đã lọc hết thành phần caffein nhé. Một nghiên cứu đã cho thấy rằng cà phê được khử caffeine có thể giúp giảm lượng acid uric và đồng thời giảm nguy cơ xảy ra các cơn đau gout. Tuy nhiên bạn cũng nên uống với liều lượng hợp lý để tốt hơn cho sức khỏe.

Vitamin C . Thực phẩm bổ sung có chứa vitamin C có thể làm giảm nồng độ axit uric trong máu . Bên cạnh việc tăng lượng vitamin C cho cơ thể bằng cách ăn nhiều trái cây và rau đặc biệt là cam . Bệnh nhân có thể bổ sung thêm vitamin C với liều lượng thích hợp .

Qủa anh đào cũng giúp giảm nồng độ axit uric , cũng như giảm số đợt gút cấp tính . Tuy nhiên , cần nghiên cứu thêm về điều này . Ăn nhiều ăn đào và uống chiết xuất anh đào có thể là một các an toàn để tăng cường kiểm soát bệnh thống phong , nhưng các bạn cầng phải tham khảo ý kiến của bác sỹ chuyên môn .

6 Điều trị bệnh thống phong

* Điều trị ngoại khoa

Khi việc sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh phẫu thuật cắt bỏ nốt tophi trong một số trường hợp như:

– Bội nhiễm nốt tophi

– Nốt tophi kích thước lớn, ảnh hưởng đến vận động.

– Gout kèm biến chứng loét

Quá trình phẫu thuật cần sử dụng colchicin nhằm ngăn chặn sự khởi phát của bệnh và kết hợp thuốc hạ axit uric máu.

* Điều trị nội khoa

Chỉ định thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như: Indomethacin và Naproxen để giảm đau khi triệu chứng mới xuất hiện.

Dùng Corticosteroids trong một số trường hợp đặc biệt như viêm nhiều khớp do gút, không đáp ứng hoặc chống chỉ định với NSAIDs.

Chỉ định colchicine đối với các trường hợp không đáp ứng cả Corticosteroids và NSAIDs.

Thuốc làm giảm axit uric trong máu: allopurinol, thiopurinol,… sử dụng hàng ngày giúp ngăn chặn cơn đau nghiêm trọng tái phát trong tương lai.

Các thuốc này sẽ giúp giảm các cơn đau nghiêm trọng, giảm viêm sưng và giảm axit uric nhanh chóng. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ như , đau dạ dày, nôn mửa, đau đầu, tiêu chảy…

Với những thông tin trên Bacsialo không đưa ra các lời khuyên , chuẩn đoán hay các phương pháp điều trị . Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào , hãy tham khảo ý kiến bác sỹ để được tư vấn và hỗ trợ điều trị tốt nhất .