Bệnh gout là gì là tình trạng rối loạn chuyển hóa do nhiều nguyên nhân cả về chủ quan và khách quan. Xu hướng và tỉ lệ người mắc bệnh ngày càng tăng ở rất nhiều đối tượng khác nhau ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của mỗi người bệnh. Bác sĩ Alo sẽ giúp bạn chỉ ra nguyên nhân, biểu hiện và cách phòng tránh bệnh “ ghé thăm”.
Mục lục
Bệnh gout là gì?
Bệnh gout còn được gọi với tên chung là “ viêm khớp ” – một loạt các bệnh khớp và đau khớp. Một số dạng viêm khớp làm viêm các khớp, trong khi những dạng khác thì không. Bệnh gút là một dạng viêm khớp phổ biến. Đó là do một tinh thể có tên là axit uric hình thành nên.
Bệnh gút gây đau và sưng ở một hoặc nhiều khớp. Nó thường ảnh hưởng đến ngón chân cái. Nhưng nó cũng được tìm thấy ở các khớp khác, bao gồm đầu gối, mắt cá chân, bàn chân, bàn tay, cổ tay và khuỷu tay.
Đối tượng có nguy cơ bị bệnh gout
Bệnh gút có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Nó thường xảy ra sớm hơn ở nam giới so với phụ nữ. Nó thường xảy ra sau thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ. Nam giới có thể mắc bệnh này gấp ba lần phụ nữ vì họ có nồng độ axit uric cao hơn hầu hết cuộc đời của họ. Phụ nữ đạt đến mức axit uric này sau khi mãn kinh.
Một người có nhiều khả năng bị bệnh gút hơn nếu họ:
- Béo phì , hoặc tăng thêm nhiều cân.
- Suy tim sung huyết .
- Bệnh tiểu đường .
- Tiền sử gia đình mắc bệnh gút.
- Tăng huyết áp (huyết áp cao).
- Bệnh thận .
Bạn cũng có nhiều nguyên nhân gây phát triển bệnh gút hơn nếu:
- Ăn một chế độ ăn giàu protein động vật
- Uống một lượng lớn rượu
- Đang uống thuốc nước (thuốc lợi tiểu).
Nguyên nhân và biểu hiện của bệnh gout
Nguyên nhân nào gây ra bệnh gút?
Cơ thể con người tạo ra axit uric trong quá trình phân hủy các chất hóa học gọi là purin có trong một số loại thực phẩm và đồ uống. Sản phẩm phụ bình thường này sẽ đi qua thận và thoát ra khỏi cơ thể khi bạn đi tiểu.
Đôi khi cơ thể tạo ra quá nhiều axit uric. Hoặc thận không thể làm tốt công việc xử lý nó.
Khi cơ thể có nồng độ axit uric cao hoặc tăng axit uric máu, các tinh thể axit uric có thể tập trung ở các khớp. Các tinh thể sắc như kim gây ra bệnh gút. Tuy nhiên, nhiều người có nồng độ axit uric cao hơn không bao giờ bị bệnh gút.
Các biểu hiện của bệnh gout
Một đợt bệnh gút được gọi là cơn gút. Các cơn gút rất đau và có thể xảy ra khá đột ngột, thường chỉ qua một đêm. Trong cơn gút, các triệu chứng ở (các) khớp bị ảnh hưởng có thể bao gồm:
- Đau nhức nhối.
- Đỏ.
- Khớp có biểu hiện cứng
- Sưng tấy.
- Nóng hoặc cảm giác như khớp đang “bốc cháy”.
Cơn gút kéo dài bao lâu? Cơn gút có thể kéo dài một hoặc hai tuần. Giữa các giai đoạn phát triển, bạn có thể không có triệu chứng gì. Nhưng các dấu hiệu cho thấy nó có thể trở nên tồi tệ hơn bao gồm:
Theo thời gian, tình trạng viêm gây ra tổn thương lâu dài cho xương và sụn.
Khoảng một nửa số bệnh nhân thường có đợt tấn công đầu tiên ở khớp ở gốc ngón chân cái. Khi bệnh gút trở nên tồi tệ hơn, nó có thể ảnh hưởng đến các khớp khác, bao gồm cả mắt cá chân và đầu gối.
Bướu hình thành dưới da: Các tinh thể axit uric có thể bắt đầu tích tụ trong mô mềm, tạo thành các cục u gọi là tophi. Chúng thường xuất hiện trên bàn tay, ngón tay, khuỷu tay và tai, nhưng chúng có thể xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trên cơ thể.
Các vấn đề về thận: Thận của bạn bình thường sẽ loại bỏ axit uric trong cơ thể bạn. Các vấn đề về thận liên quan đến bệnh gút – và các dấu hiệu cho thấy bệnh gút đang trở nên tồi tệ hơn – bao gồm thận gút, sỏi thận và suy thận.
Cách điều trị bệnh gout
Theo thời gian, axit uric hình thành thành các tinh thể, tích tụ quanh các khớp. Ban đầu bạn có thể không có triệu chứng. Nhưng nếu khu vực này bị viêm, một cơn gút sẽ xảy ra, với sưng, đỏ và đau dữ dội.
Khi bệnh gút trở thành vấn đề lâu dài nó có thể chuyển sang một tình trạng lâu dài, dẫn đến các khớp bị đau và bị tổn thương. Bệnh gút sẽ xảy ra khác nhau đối với tất cả mọi người.
Chăm sóc tại nhà khi khởi phát bệnh gút
Nếu bác sĩ của bạn đã chẩn đoán bạn bị bệnh gout và cho bạn thuốc để điều trị cơn bùng phát, hãy dùng thuốc theo chỉ dẫn khi bạn biết mình đang mắc bệnh. Trong hầu hết các trường hợp, điều đó có thể xảy ra ngay sau khi các dấu hiệu đầu tiên của bệnh nhân bắt đầu.
Nếu bạn không thể dùng allopurinol hoặc nó không hiệu quả, bác sĩ có thể kê toa febuxostat ( Uloric ). Tuy nhiên, nó nên được sử dụng một cách thận trọng vì nó có liên quan đến việc tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim và các nguyên nhân khác.
Trong vài tháng đầu tiên dùng thuốc, bạn có thể bị tấn công khi cơ thể thích nghi với thuốc. Bác sĩ của bạn có thể sẽ cho bạn một thứ gì đó để dùng nếu điều này xảy ra.
Nếu bạn đã dùng thuốc phòng ngừa bệnh gút trong một thời gian dài và bạn đang bị bùng phát lần đầu tiên trong một thời gian, hãy gọi cho bác sĩ của bạn. Họ có thể nói chuyện với bạn về việc thay đổi liều lượng hoặc loại thuốc của bạn.
Giảm đau mà không cần thuốc
Dùng lạnh: Nếu cơn đau của bạn không quá nặng, hãy thử chườm lạnh hoặc chườm lên khớp để giảm viêm và làm dịu cơn đau. Không chườm đá vào tay hoặc chân nếu bạn có vấn đề về thần kinh do bệnh tiểu đường hoặc các nguyên nhân khác.
Cho khớp nghỉ ngơi: Bạn nên cho nó nghỉ ngơi cho đến khi cơn đau dịu đi. Có thể bạn sẽ không muốn di chuyển nó nhiều. Nếu bạn có thể, hãy nâng khớp lên gối hoặc vật mềm khác.
Uống nước: Khi cơ thể bạn không có đủ nước, nồng độ axit uric của bạn thậm chí còn tăng cao hơn. Nên có thói quen uống đủ, uống nhiều nước để giúp duy trì mức độ bình thường.
Xem những gì bạn ăn và uống: Thực phẩm có nhiều chất được gọi là purin, chẳng hạn như một số hải sản, thịt nội tạng như gan và thực phẩm béo, có thể làm tăng axit uric trong máu của bạn nhiều hơn. Vì vậy, đồ uống có đường fructose và rượu – đặc biệt là bia.
Bạn có thể làm gì?
Nếu bạn nghĩ rằng tình trạng của mình đang trở nên tồi tệ hơn, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Họ sẽ cho bạn thuốc để giữ cho nồng độ axit uric của bạn ở mức thấp và cố gắng ngăn chặn các cuộc tấn công và biến chứng trong tương lai.
Allopurinol (A loprim , Lopurin , Zyloprim ) điều trị bệnh gút mãn tính bằng cách giảm axit uric trong máu được tạo ra trong cơ thể bạn.
Khi bạn bắt đầu dùng những loại thuốc này, bạn sẽ cần phải dùng chúng suốt đời để axit uric của bạn luôn ở mức phù hợp.
Probenecid và lesinurad ( Zurampic ) giúp cơ thể loại bỏ nhiều axit uric hơn trong nước tiểu của bạn. Pegloticase ( Krystexxa ) và rasburicase ( Elitek ) có thể phân hủy axit uric thành một chất mà cơ thể bạn có thể đào thải. Chúng chỉ dành cho bệnh gút rất nặng không thuyên giảm với các phương pháp điều trị thông thường.
Các nhà khoa học cũng đang thử nghiệm các phương pháp điều trị mới cho bệnh gout mãn tính. Đồng thời, các nhà nghiên cứu đang hiểu rõ hơn về cách cơ thể tạo ra và phân hủy axit uric.
Khi nào cần trợ giúp khi bùng phát bệnh gút
Luôn luôn là một ý kiến hay để cho bác sĩ biết rằng bạn đang bị bùng phát. Đôi khi, bạn có thể cần phải theo dõi để đảm bảo rằng kế hoạch điều trị của bạn đang hoạt động hoặc nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện. Gọi cho bác sĩ của bạn nếu:
Có một số tình trạng khác, chẳng hạn như nhiễm trùng khớp, có một số triệu chứng giống như các cơn gút.
Bạn bị sốt cao và ớn lạnh . Các triệu chứng tấn công của bệnh gút có thể bao gồm sốt nhẹ, nhưng nhiệt độ cao hơn có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
Cách phòng ngừa bệnh gout
Trường hợp bạn chưa từng mắc bệnh gout hoặc có trong nhóm nguy cơ mắc bệnh này thì phải biết cách phòng ngừa. Những yếu tố gây bệnh hoàn toàn có thể ngăn chặn sự hình thành căn bệnh này là:
Chế độ ăn, uống
Bệnh gut thường hình thành do hàm lượng Purin quá nhiều trong cơ thể, nguyên nhân dẫn đến tăng acid uric. Nó có nhiều trong nội tạng động vật, thịt đỏ, thịt muối và một số loại nấm. Nên hạn chế tối đa ăn và dung nạp những thực phẩm, chất này. Tích cực ăn nhiều rau xanh, chất xơ và vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.
Không nên uống rượu bia mà nên uống nhiều nước để tăng cường thải độc tố.
Đảm bảo cân nặng hợp lý
Béo phì là yếu tố làm gia tăng bệnh gout. Các chuyên gia đã chỉ ra mối quan hệ giữa lượng acid uric tỉ lệ thuận với cân nặng do đó cần duy trì cân nặng hợp lý. Nên tập thể dục để giảm cân an toàn, hiệu quả. Tuyệt đối không được nhịn ăn vì sẽ làm cho nồng độ acid uric tăng tự nhiên.
Quản lý bệnh nền nếu có
Trường hợp bạn đang mắc một số bệnh liên quan như tim mạch, thận mãn tính, đái tháo đường thì phải quản lý tốt bệnh này. Đặc biệt là việc sử dụng thuốc như lợi tiểu thiazid, furosemid, thuốc aspirin… vì thuốc này có khả năng làm khởi phát các cơn gout.
Nghỉ ngơi đầy đủ, luôn giữ tinh thần lạc quan
Mỗi ngày bạn nên đi ngủ trước 11h và thức dậy lúc 6h sáng. Đảm bảo một ngày ngủ đủ 8 tiếng để cơ thể nghỉ ngơi, tái tạo lại năng lượng. Hạn chế lo âu, buồn phiền gây rối loạn chuyển hoá, làm cơ thể suy nhược.
Trường hợp bạn đang điều trị bệnh gút thì phải có biện pháp giảm cơn đau, tránh cho bệnh phát triển thành bệnh mãn tính khó điều trị.
Các cách phòng gồm có:
- Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp. Sử dụng thuốc đúng liều, đúng giờ và tái khám định kỳ.
- Uống thuốc hạ acid uric máu theo đơn
- Chế độ ăn thanh đạm, nhiều rau, ít thịt mỡ, chất béo từ động vật
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày
- Điều chỉnh cân nặng, tránh hoạt động thể thao quá sức.
- Giữ ấm cơ thể.
Trang bị kiến thức đầy đủ về bệnh gout là gì là một việc làm rất quan trọng. Những thông tin về bệnh có nhiều trên báo đài bạn có thể đọc thêm trên trang chuyên về sức khoẻ của Bác sĩ alo.
Tham khảo tại: https://www.webmd.com/arthritis/gout-severe
BS Trần Minh Tuấn, chuyên gia hàng đầu trong ngành chăm sóc sức khoẻ. Hiện tôi đang công tác tại phòng khám Đa khoa Minh Thịnh và là người sáng lập, quản lý chuyên môn trang sức khoẻ Bác sĩ Alo. Với tâm niệm mang đến “Món quà tặng cho sức khoẻ” tôi cùng đôi ngũ y bác sĩ luôn luôn lắng nghe và thấu thiếu mong muốn và giúp mọi người có sức khoẻ tốt nhất.