Để có một thai kỳ khỏe mạnh, trẻ sinh ra thông minh, phát triển toàn diện về thể chất và trí não, phụ nữ trước khi mang thai cần uống bổ sung vitamin và khoáng chất. Việc bổ sung các chất cần thiết trước khi mang thai cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ về cách dùng, liều lượng,… để chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất. Lựa chọn vitamin bổ sung trước khi mang thai loại nào rất quan trọng.
1. Vitamin bổ sung trước khi mang thai
Để có một thai kỳ khỏe mạnh, em bé được phát triển tốt nhất ngay từ khi còn trong bụng mẹ, phụ nữ nên bổ sung thêm các loại thuốc bổ ở thời điểm 3 tháng trước khi mang thai
Theo cơ chế sinh học, thời gian để trứng trưởng thành trong buồng trứng của phụ nữ là 3 tháng, sau đó trứng sẽ chín và rụng. Ở thời điểm rụng trứng, nếu trứng gặp được tinh trùng thì sẽ thụ thai. Và muốn phôi thai khỏe mạnh, người mẹ phải có chất lượng trứng tốt. Vì vậy, phụ nữ cần có kế hoạch uống bổ sung các dưỡng chất trước khi mang thai để trứng phát triển khỏe mạnh.
1.1 Sự quan trọng của bổ sung vitamin trước mang thai
Một chế độ ăn uống lành mạnh là cách tốt nhất để có được các vitamin và khoáng chất cần thiết. Nhưng khi mang thai, bạn có thể thiếu hụt các chất dinh dưỡng quan trọng. Nếu bạn đang mang thai hoặc dự định có thai, vitamin trước khi sinh là lựa chọn tối ưu nhất dành cho bạn.
Các loại vitamin trước khi sinh chứa một lượng lớn các chất dinh dưỡng quan trọng để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tăng cao của phụ nữ mang thai. Các chế phẩm vitamin thường chứa nhiều acid folic (loại vitamin quan trọng nhất cho sự phát triển của não bộ và cột sống của thai nhi), sắt, vitamin A, vitamin B6 và cũng có thể chứa vitamin D, vitamin C, vitamin E, các khoáng chất như calci, kẽm, iod và đồng.
Nhóm vitamin cần bổ sung
1 Acid folic (Vitamin B9)
Acid folic cần thiết cho dinh dưỡng hằng ngày của cơ thể mẹ để phục vụ các quá trình tạo mới tế bào. Nhu cầu về chất này tăng cao ở mẹ mang thai và trẻ sơ sinh. Axit folic có vai trò sinh học trong việc tạo ra tế bào mới và duy trì chúng.
Nó đặc biệt quan trọng trong giai đoạn phân chia và lớn lên nhanh của tế bào như ở trẻ sơ sinh và mẹ mang thai. Chất này cần thiết trong việc nhân đôi ADN và giúp tránh đột biến ADN vốn là một yếu tố gây ung thư.
Axit folic được sử dụng để phục hồi phục sinh lực cho các cơ quan nội tạng sau mỗi sự cố thiếu máu hay tổn thương nội mạng tế bào.
Axit folic đặc biệt cần thiết cho tất cả các mẹ có ý định mang thai. Trong khoảng thời gian ngay trước và ngay sau khi thụ thai, cần ăn đủ axit folic, để bào thai được phát triển khỏe mạnh, tránh được các biến cố bào thai hay bệnh tật bẩm sinh nguy hiểm cho thai nhi.
Một trong các nguy cơ cho bào thai nếu thiếu axit folic là bệnh khuyết tật ống thần kinh. Bệnh này có thể gây ra sự hở xương sống, hở hộp sọ và thậm chí vô não. Nguy cơ này có thể giảm nếu uống thêm thuốc bổ hỗ trợ chứa axit folic, ngoài chế độ dinh dưỡng giàu axit folic bình thường.
Theo một số tài liệu, mẹ trước khi mang thai nên uống thêm khoảng 400 microgam axit folic từ thuốc bổ hỗ trợ hằng ngày, cùng với bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng. Điều này giúp đạt được nhu cầu dinh dưỡng hằng ngày về axit folic cho phụ nữ mang thai là 600 microgam.
Để bổ sung axit folic trước khi mang thai, các chị em có thể bổ sung bằng cách ăn nhiều thực phẩm có màu xanh lá cây như rau chân vịt, súp lơ xanh, rau cải, cải bắp…, các loại đậu đỗ như: đỗ tương, đỗ đỏ, đỗ đen…. Các loại trái cây như bơ, cam quýt, gạo nâu và các loại gạo nguyên cám khác…
Hoặc cách mà được nhiều chị em phụ nữ truyền tai nhau đó là sử dụng thực phẩm chức năng, vừa hiệu quả lại tiện dụng.
- Chất sắt
Sắt là nguyên tố vi lượng tham gia vào cấu tạo thành phần Hemoglobin của hồng cầu, myoglobin của cơ vân và các sắc tố hô hấp ở mô bào và trong các enzim như: catalaz, peroxidaza…. Sắt là thành phần quan trọng của nhân tế bào.
Tình trạng thiếu sắt sẽ dễ bắt gặp ở mẹ có thai và trẻ sơ sinh. Trong thai kỳ, thể tích máu của mẹ tăng 50%. Sắt cần thiết để tạo hemoglobin, một thành phần quan trọng của máu. Hemoglobin mang oxy đến khắp cơ thể người mẹ và thai nhi. Sắt có mặt ở hầu hết trong các loại thực phẩm đặc biệt là thực phẩm động vật. Nhưng không phải lúc nào sắt cũng được hấp thu tốt do đó người mẹ thường không đủ sắt trong thời kỳ mang thai. Do vậy, mẹ cần được bổ sung sắt mỗi ngày với liều lượng 60mg.
Trên thực tế các nhà sản xuất thường phối hợp chung các thành phần vitamin, muối khoáng chung Acid folic phối hợp sắt và một số các vitamin, muối khoáng khác.
Khi uống thuốc không nên uống chung với nước trà, hay café vì trong trà và café có chất tanin, chất này ngăn cản hấp thu chất sắt. Nên dùng thêm Vitamin C để tăng cường khả năng hấp thu của chất sắt.
Sắt cũng rất quan trọng trong giai đoạn trước khi mang thai. Bởi vì nhu cầu sắt trong quá trình mang thai tăng gấp 6 lần bình thuờng, mà dự trữ sắt trong cơ thể phụ nữ thuờng lại thấp do bị mất máu hàng tháng qua kinh nguyệt.
Với những phụ nữ đã sinh lần đầu thì lượng sắt thấp hơn, chính vì vậy mà khi chuẩn bị có con các chị em nên uống bổ sung sắt mỗi ngày để cung cấp đủ lượng sắt dự trữ cần thiết cho cơ thể. Nếu cơ thể thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu.
Thiếu máu sẽ làm gia tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ, tăng nguy cơ nhiễm trùng cho thai phụ, tăng nguy cơ sảy thai và biến chứng hậu sản như bị băng huyết sau sinh. Nguy hiểm hơn thiếu máu thiếu sắt làm tăng tỉ lệ tử vong cho cả mẹ và bé.
Đối với thai nhi thiếu máu do thiếu sắt có thể gây suy dinh dưỡng bào thai, trẻ dễ bị sinh non, nhẹ ký. Ngoài ra thiếu máu trong quá trình mang thai còn ảnh hưởng đến sự phát triển về thể lực và trí lực, cũng như ảnh hưởng đến chỉ số IQ của trẻ tương lai sau này.
Để bổ sung sắt trước khi mang thai, trong bữa ăn hàng ngày các chị em nên chú ý ăn nhiều thực phẩm như gan, tim, lòng đỏ trứng, các loại thịt có màu đỏ, các loại đậu, đỗ, rau xanh, bí ngô, nho… Đây là những thực phẩm giàu sắt và rất tốt cho cơ thể.
- Protein
Protein không chỉ là dưỡng chất quan trọng góp phần nâng cao sức khỏe của người chuẩn bị mang thai, tạo nền tảng tốt cho thai nhi hình thành, phát triển. Đây còn là chất xúc tác hết sức cần thiết giúp cho quá trình thụ thai được diễn ra dễ dàng, thuận lợi và cho kết quả cao hơn.
Một nghiên cứu được tiến hành trên những cặp vợ chồng đang gặp rắc rối với khả năng sinh sản cho thấy một hàm lượng protein cao, chế độ ăn uống carbohydrate (carbs) thấp sẽ giúp tăng khả năng thụ thai. Vì vậy để chuẩn bị cho quá trình sắp mang thai, việc bổ sung protein trong các bữa ăn hàng ngày là cực kỳ quan trọng. Protein có nhiều trong lòng trắng trứng, thịt trắng, cá, đặc biệt là những thực phẩm giàu axit béo omega-3, như cá hồi. Các chị em hãy bổ sung các thực phẩm này đều đặn vào chế độ ăn hàng ngày trước và trong khi mang thai.
.jpg)
- Canxi
Canxi cần thiết cho sự hình thành và phát triển xương và răng của thai nhi, trẻ sơ sinh. Giảm nguy cơ loãng xương sau này, ngăn ngừa một số bệnh như tăng huyết áp dẫn đến tiền sản giật và sinh non.
Trung bình mẹ nên bổ sung 1000 mg canxi mỗi ngày cho cơ thể. Thường uống không chung với lại thuốc sắt và acid folic. Nếu cơ thể mẹ không có nhiều canxi, thai nhi sẽ kém phát triển, bị còi xương, thấp bé…
Do đó, trước khi mang thai, các chị em cần bổ sung đầy đủ canxi giúp cho hệ xương thêm vững chắc, khỏe mạnh. Sữa và các thức ăn giàu canxi như tôm, cua, trứng, đậu nành, gạo, nước cam… nên được chú ý sử dụng. Một số loại thực phẩm khác cũng rất giàu chất dinh dưỡng này là hạt hạnh nhân, bông cải xanh và cải chíp.
- Khoáng chất
Việc bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất trước khi mang thai đóng vai trò rất quan trọng nhằm xây dựng một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn cho cả mẹ bầu và bé yêu. Đặc biệt là vitamin A, vitamin D và C. Vitamin A có nhiều trong gan cá biển, cà rốt, bí ngô, cà chua,… có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ, bảo vệ thai nhi rất hiệu quả.
Thiếu hụt vitamin D trong thai kỳ khiến bà bầu có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường, tiền sản giật, thai nhi có khả năng sinh ra bị nhẹ cân, sâu răng, hen suyễn, viêm đường hô hấp, mềm hộp sọ. Vitamin C là dưỡng chất có nhiều trong các loại trái cây tươi, rau xanh, … là dưỡng chất có tác dụng tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật, giúp mẹ hấp thu sắt tốt hơn rất nhiều nhờ đó mà thai nhi được tạo thành trong điều kiện sức khỏe tốt nhất.
Do vậy, các chị em nên bổ sung vitamin và khoáng chất trước khi mang thai bằng cách ăn nhiều rau xanh và trái cây. Ngoài ra nên thường xuyên tắm nắng 5 – 30 phút 2 lần/tuần để đảm bảo mẹ cùng con yêu luôn khỏe mạnh trong suốt thai kỳ.
Trên đây chúng mình đã tổng hợp cho bạn những thực phẩm và các loại vitamin nên bổ sung trước khi mang thai. Nếu bạn đang có dự định mang thai thì hãy áp dụng và bổ sung ngay những thực phẩm thực sự bổ dưỡng trên để chuẩn bị cho hành trình chào đón con yêu nhé.Chúc các bạn
BS Trần Minh Tuấn, chuyên gia hàng đầu trong ngành chăm sóc sức khoẻ. Hiện tôi đang công tác tại phòng khám Đa khoa Minh Thịnh và là người sáng lập, quản lý chuyên môn trang sức khoẻ Bác sĩ Alo. Với tâm niệm mang đến “Món quà tặng cho sức khoẻ” tôi cùng đôi ngũ y bác sĩ luôn luôn lắng nghe và thấu thiếu mong muốn và giúp mọi người có sức khoẻ tốt nhất.